بررسی تطبیقی صفات الهی در نهج البلاغه و تحمیدیه های ادب فارسی
Authors
abstract
در کنار وجوه گوناگون مضمونی و اسلوبی نهجالبلاغه، تحمیدیههای آن از آثار ارزشمند و تأثیرگذار ادبیات دینی و تعلیمی به شمار میآید. امام علی(ع) در این آغازیهها مفاهیم فکری برجستهای را بیان نموده است که همواره مطمح نظر ادیبان، خطیبان و اندیشمندان بوده است. چنین رویکردی، مورد اهتمام شاعران کهن ادب فارسی، به ویژه شاعران معنویگرا، نیز قرار گرفته و اینان نیز جلوههای معروف و ماندگاری را برای این ادبیات به ارمغان آوردهاند. ازاین رو، این پژوهش با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با گزینش 15 مضمون برجسته ی این تحمیدیهها در نهجالبلاغه و شعر کهن فارسی-که به گواه یافتههای این جستار شباهت زیادی میان آنها وجود دارد- به بررسی و تحلیل تطبیقی آنها پرداخته است. افزون بر این، یافته های این جستار، بیانگر این است که در میان صفات گوناگون الهی، مفهوم توحید و سپس برشمردن دیگر اسماء و صفات پروردگار، شاخص ترین مضمون مشترک در تحمیدیه های نهج البلاغه و شعر فارسی است. دیگر مضمون ها نیز در یک چرخۀ معنایی، بر گرداگرد این محور اساسی (توحید) در حرکت و پیوند هستند.
similar resources
شاخصه های نظام اسماء و صفات الهی در نهج البلاغه
طاعت خداوند و رشد و تعالی به سوی حق مسبوق به معرفت به او و شناخت اسماء و صفات اوست. میتوان گفت کمال معرفت، معرفت کامل (خداوند) است. اصل وجود خداوند برای غالب انسان ها امری مقبول است و لکن آنچه باعث اختلاف بنیادین میان خداباوران گشتهاست تفاوت آنها در تلقی از پروردگار میباشد که منجر به ظهور مکاتب و مذاهب متنوع شدهاست لذا در نهجالبلاغه بیش از اثبات وجود خدا بحث از اسماء و صفات الهی است. نظام ...
full textبررسی ادب لفظ در نهج البلاغه
چکیده از جمله جلوههای ادب نفس، پرهیز از کلام قبیح و رکیک است. امیرالمومنین علی علیه السلام که مودّب به آداب نفسانی است، هم در به سامان بخشیدن کلام ادبی، گوی سبقت را از ادیبان ربوده و هم در نقل مفاهیمی که عرف تصریح به آنها را برنمی‌تابد، ادب را به‌کمال رسانده است. این نوشتار با تکیه برگنجینه کلام علی علیه السلام درنهج البلاغه می‌کوشد تا تعابیرحضرت را از مفاهیمی که آشکار کردن آنها ناپسند شم...
full textتأثیر صفات الهی در نهج البلاغه بر بوستان سعدی
چکیده بعد از قرآن کریم نهج البلاغه حکیمانه ترین کتابی است که به صورت کلامی نافذ و پرمعنی برای ما مسلمانان به یادگار مانده است. این گنجینه ی معنوی بر بزرگان ادبی کشور ما نیز تأثیرات به سزایی داشته است. در این مقاله کتاب بوستان سعدی مورد بررسی قرار گرفت و مواردی که سعدی از سخنان گهر بار حضرت علی (ع) از نهج البلاغه و غررالحکم و درر الکلم استفاده کرده و از کلام ایشان بهره برده است، مشخص شد و مو...
full textبررسی وتحلیل تحمیدیه در نهج البلاغه
چکیده تحمید مصدر باب تفعیل از واژه ی حمد گرفته شده وبه معنی بسیار حمد کردن است و وقتی گفته شود:حمّدتحمیداًیعنی بسیار ستایش کردو دراصطلاح، عبارت است از مقدمه ای که درجهت ستایش خدا و برشمردن نعمات و صفات او آورده می شود. حمدبه عنوان ریشه ی تحمید، واژه ای است که دارای بار معنوی واعتقادی درمیان مسلمین می باشد، و بدون احتساب مشتقات آن چهل باردر قرآن به کار رفته است، آغاز شدن سوره های حمد ، کهف وفاطر...
بررسی تطبیقی متون نهج البلاغه و اشعار حکمی سامی بارودی
محققان از طریق ادبیات تطبیقی روشی را به‌دست می‌آورند که به‌واسطه آن، دیدگاه انسان در مطالعه آثار ادبی عمیق گشته و به بررسی پیوندهای آثار ادبی و نویسندگان ملل مختلف و کشف منابع الهام‌بخش آنها می‌انجامد. بررسی تطبیقی سخنان امام علی× در نهج البلاغه و اشعار حکمی سامی بارودی تلاشی است مبتنی بر روش تطبیقی برگرفته از مکتب فرانسوی برای بررسی تاثیرپذیری یا عدم تاثیرپذیری پیشوای شعر معاص...
full textنیایش های آیینی در شعر فارسی (با تکیه بر تحمیدیه های پنج تن از شاعران ادب فارسی)
این مقاله بر آن است تا نیایش های آیینی را به عنوان یکی از زیر گونههای شعر غنائی مورد کند و کاو قرار دهد. این زیرگونۀ شعری که غالباً در بر دارندۀ سنت دیرینهی افتتاح و اختتام مثنویها و بعضاً دیوانهای شعری است، سبب گردیده تا به ندرت منظومه و دیوانی را بتوان یافت که در آن نیایش و مناجات و تحمیدیه به چشم نخورد؛ از این رو در آثار حماسی مانند شاهنامه فردوسی و همچنین در آثار غنایی و منظومههای عاشقان...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
پژوهشنامه نهج البلاغهجلد ۴، شماره ۱۳، صفحات ۲۵-۴۵
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023